Việc dừng 2G để chuyển sang 4G thông minh là cơ hội trải nghiệm dịch vụ mới, để người dân tiếp cận dịch vụ số, dần dần hình thành xã hội số, với mục tiêu tạo điều kiện cho người sử dụng tiếp cận công nghệ mới. 

Theo báo cáo của Hiệp hội các nhà cung cấp di động toàn cầu (GSA), trong những năm gần đây, số lượng các nhà khai thác dừng công nghệ 2G trên thế giới đã tăng lên đáng kể và tất cả các nước đều lên kế hoạch dừng cả 2 công nghệ 2G và 3G vào năm 2030. 

Tính đến thời điểm tháng 6/2024, đã có khoảng 37 quốc gia tắt hoàn toàn mạng 2G. Trong đó, châu Mỹ có 25 quốc gia; châu Á có 7 quốc gia; châu Âu có 4 quốc gia, châu Đại Dương có 1 quốc gia. 

Công nghệ 2G đã 30 tuổi và 3G gần 20 năm tuổi hiện là những công nghệ lỗi thời. Các mạng 2G, 3G này được thiết kế để sử dụng dữ liệu cơ bản và giọng nói, vì thế không thể hỗ trợ các ứng dụng dữ liệu tốc độ cao như truyền phát video và các công nghệ mới nổi như Internet of Things (IoT). 

Với xu hướng trên thế giới và thực tế triển khai mạng và sự phát triển dịch vụ, tại Việt Nam, cả hai công nghệ 2G và 3G đều đã được xây dựng kế hoạch dừng, trong đó, việc dừng sóng 2G thực hiện theo 2 pha là năm 2024 và năm 2026 còn 3G dự kiến dừng vào năm 2028. 

Qua nhiều cuộc họp, lấy ý kiến các doanh nghiệp, Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) xác định, công nghệ 2G, 3G đều là công nghệ cũ, tuy nhiên, 2G là công nghệ cũ hơn; hầu hết thiết bị mạng 2G của các doanh nghiệp di động đã hết khấu hao, đa phần là các thiết bị lỗi thời, tiêu hao năng lượng lớn, hiệu suất sử dụng tần số không cao, một số thiết bị không còn nguồn cung ứng để thay thế, sửa chữa. Do vậy, chủ trương dừng công nghệ 2G đã được đồng thuận và thể hiện tại thông tư quy hoạch băng tần 900 MHz. 

Ngoài ra, dựa trên việc triển khai mạng 3G, việc sử dụng tần số của doanh nghiệp, hiện nay đã có doanh nghiệp chủ động lên kế hoạch dừng công nghệ 3G. 

Việc dừng công nghệ 2G theo 2 pha cụ thể như sau: 

Pha 1 – tháng 9/2024 sẽ dừng phục vụ thuê bao sử dụng máy điện thoại chỉ sử dụng công nghệ 2G (2G Only). 

Pha 2 – tháng 9/2026 sẽ dừng hệ thống 2G. 

Hiện nay, các doanh nghiệp dựa trên thực tế khai thác của mình sẽ tắt dần các trạm 2G tại các khu vực không phát sinh lưu lượng qua mạng 2G. Việc dừng hoàn toàn công nghệ 3G sẽ được thực hiện vào tháng 9/2028. 

Dừng công nghệ 2G là cơ hội tốt cho người sử dụng làm quen với dịch vụ trên môi trường số. 

Theo Cục Viễn thông (Bộ TT&TT), việc dừng công nghệ 2G là cơ hội tốt cho người sử dụng làm quen với dịch vụ trên môi trường số, đem lại lợi ích cho người dân, xã hội và các doanh nghiệp. Cụ thể như sau: 

Đối với người dân: Người sử dụng đang sử dụng thiết bị chỉ hỗ trợ 2G sẽ được nhà mạng hỗ trợ qua các hình thức hỗ trợ tiền mua đầu cuối là thiết bị đầu cuối thông minh, hỗ trợ các gói cước sử dụng dữ liệu có nhiều tính năng hiện đại hơn thích hợp với công nghệ mới. Với việc sử dụng thiết bị thông minh, người sử dụng có cơ hội tiếp cận với nhiều dịch vụ mới, trong đó có dịch vụ hành chính công trực tuyến, thanh toán không dùng tiền mặt, tiếp cận thông tin qua các ứng dụng khi truy cập Internet. 

Đối với doanh nghiệp: Việc tắt công nghệ 2G và tương lai gần là 3G sẽ giảm chi phí vận hành của doanh nghiệp; nguyên tần số vô tuyến điện, hạ tầng truyền dẫn, hạ tầng thụ động, nguồn nhân lực sẽ tập trung cho nâng cao chất lượng, vùng phủ mạng 4G hiện nay và tập trung đầu tư phát triển công nghệ 5G. 

Dự kiến, tăng lưu lượng dữ liệu di động khi dừng công nghệ 2G sẽ giúp tăng trưởng doanh thu cho doanh nghiệp viễn thông, đồng thời tăng doanh thu của các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ nội dung, dịch vụ ứng dụng viễn thông và tạo cơ hội mới cho các doanh nghiệp Việt Nam sản xuất và cung cấp thiết bị đầu cuối hỗ trợ công nghệ mới. 

Đối với Nhà nước: Việc không khai thác các mạng sử dụng công nghệ lỗi thời, tiêu hao năng lượng lớn sẽ góp phần giảm khí thải nhà kính, dần từng bước triển khai mạng di động sử dụng công nghệ tiết kiệm năng lượng. 

Tuy nhiên, những đối tượng sử dụng ở các thành phố lớn, thị trấn, thị xã, tiếp nhận thông tin đầy đủ và tương đối sẵn sàng chuyển sang smartphone. Nhưng với những người vùng sâu vùng xa, biên giới, hải đảo, người già, trẻ em,… thì không có cơ hội tiếp cận thông tin đầy đủ như lớp trẻ. 

Do đó, thời gian qua, các doanh nghiệp đã có những giải pháp truyền thông mạnh mẽ. Chẳng hạn, Viettel truyền thông cá thể hóa đến đối tượng ở vùng sâu vùng xa; MobiFone có giải pháp nhạc chờ: khi thuê bao 2G nhận cuộc gọi hay thực hiện cuộc gọi đi đều có thông báo liên quan của nhà mạng về dừng 2G, đầu số hỗ trợ, giải pháp hỗ trợ; VinaPhone có những chính sách hỗ trợ cả máy, truyền thông qua người dùng. 

Theo Phó Cục trưởng Cục Viễn thông Nguyễn Phong Nhã, việc tắt sóng 2G là chủ đề quan trọng, các cơ quan báo chí cần đồng hành cùng Bộ TT&TT, nhà mạng để truyền thông chính sách này, thông qua các phương tiện thông tin đại chúng để tiếp tục thực hiện các giải pháp bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng như: truyền thông tới từng thuê bao; có giải pháp hỗ trợ thiết bị đầu cuối cho người dùng, đặc biệt là người dùng yếu thế như người già, người có thu nhập thấp; người ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo. 

Cùng với các giải pháp truyền thông, các nhà mạng cần chú trọng nâng cao số lượng kênh truyền thông để hỗ trợ, chia sẻ, trao đổi, hướng dẫn để người sử dụng hiểu dịch vụ tường tận trước khi tham gia, nhất là ứng dụng trên smartphone. 

Trong thời gian tới, để cung cấp thông tin đầy đủ nhất, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tốt nhất, Phó Cục trưởng đề nghị doanh nghiệp truyền thông bằng các phương tiện mạnh mẽ hơn và trao đổi kinh nghiệm với nhau để cùng truyền thông đến tập khách hàng từ nay đến ngày 15/9. 

Triển khai hạ tầng mạng 4G 

Để thúc đẩy quá trình tắt sóng 2G, Bộ T&TT đang xây dựng nghị định hướng dẫn luật viễn thông để triển khai việc hỗ trợ qua quỹ viễn thông công ích. 

Bộ TT&TT cũng đã đề nghị các nhà mạng di động phải triển khai hạ tầng mạng 4G bảo đảm có vùng phủ thay thế được các trạm thu phát vô tuyến 2G đã tắt tại tất cả khu vực thực hiện tắt sóng; chú trọng phát triển hạ tầng tại các vùng sâu vùng xa, biên giới, hải đảo, triển khai kế hoạch phát triển hạ tầng viễn thông bảo đảm đến năm 2025, đạt 100% thôn bản đang lõm sóng và đã có điện lưới quốc gia được phủ sóng băng rộng di động 4G. 

Bộ TT&TT đã chỉ đạo các doanh nghiệp viễn thông di động ngoài việc thực hiện giải pháp hỗ trợ thuê bao 2G Only, phải xây dựng kế hoạch truyền thông cụ thể tới những khu vực vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo; cá thể hóa công tác truyền thông và hình thức hỗ trợ để phù hợp với các thuê bao thuộc các hộ nghèo, cận nghèo thực hiện chuyển đổi sang sử dụng điện thoại công nghệ 4G trở lên. 

Bên cạnh đó, Bộ TT&TT cũng đã làm việc với các Ủy ban Nhân dân một số tỉnh, chỉ đạo các sở TTTT các tỉnh thành phố tham mưu cho Lãnh đạo Ủy ban Nhân dân các tình thành phố sử dụng các nguồn hợp pháp trên địa bàn đề hỗ trợ người sử dụng, đặc biệt là người sử dụng yếu thế.